Ποίημα: Κώστας Καρυωτάκης, Στο άγαλμα της Ελευθερίας που φωτίζει τον κόσμο

ΣΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
ΠΟΥ ΦΩΤΙΖΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Λευτεριά, Λευτεριὰ σχίζει, δαγκάνει
τοὺς οὐρανοὺς τὸ στέμμα σου. Τὸ φῶς σου,
χωρὶς νὰ καίει, τυφλώνει τὸ λαό σου.
Πεταλοῦδες χρυσὲς οἱ Ἀμερικάνοι,
λογαριάζουν, πόσα δολάρια κάνει
σήμερα τὸ ὑπερούσιο μέταλλό σου.

Λευτεριά, Λευτεριά, θὰ σ᾿ ἀγοράσουν
ἔμποροι καὶ κονσόρτια κι ἑβραῖοι.
Εἶναι πολλὰ τοῦ αἰῶνος μας τὰ χρέη,
πολλὲς οἱ ἁμαρτίες, ποὺ θὰ διαβάσουν
οἱ γενεές, ὅταν σὲ παρομοιάσουν
μὲ τὸ πορτραῖτο τοῦ Dorian Gray.

Λευτεριά, Λευτεριά, σὲ νοσταλγοῦνε,
μακρινὰ δάση, ρημαγμένοι κῆποι,
ὅσοι ἄνθρωποι προσδέχονται τὴ λύπη
σὰν ἔπαθλο τοῦ ἀγῶνος, καὶ μοχθοῦνε,
καὶ τὴ ζωή τους ἐξακολουθοῦνε,
νεκροὶ ποὺ ἡ καθιέρωσις τοῦς λείπει.

Ἐλεγεῖα καὶ Σάτιρες (1927)

Μουσική: Λουκάς Θάνος, Ερμηνεία: Γιώργος Ξυλούρης, Δίσκος: Σάλπισμα (1978), Εδώ ακούμε ένα σπάνιο ντοκουμέντο από τις πρόβες του τραγουδιού. Από το album «Ο Νίκος Ξυλούρης τραγουδά Λουκά Θάνο (Ανέκδοτα & πρόβες)» που κυκλοφόρησε το 2021.
Μια διαφορετική μελοποίηση του γνωστού ποιήματος από τον Θανάση Γκαϊφύλλια και από τον δίσκο «Stavento» (Δίσκοι Κύτταρο Κομοτηνή, 1999)

Libyan Artist : Muftah Elsheref

Υστερόγραφο, του Μιχάλη Κατσαρού (ερμηνεία-μουσική: Θανάσης Γκαϊφύλλιας)

Ο Μιχάλης Κατσαρός, πνεύμα Ελεύθερο, Ασυμβίβαστο, Ανεξάρτητο, δεν χωρούσε σε κανένα μανιφέστο, γι αυτό και κυνηγήθηκε λυσσαλέα κι από τη δεξιά, κυρίως όμως από την αριστερά που τον περιθωριοποίησε, όπως και τον Μαγιακόφσκη, που τον οδήγησε στο θάνατο το Σοβιετικό καθεστώς.

Όταν ο Μιχάλης το 1953 έγραψε το ΚΑΤΑ ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΩΝ, έστειλε στο «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΤΥΠΟ» ένα από τα ποιήματα, τη ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΟΥ προς δημοσίευση. Έπεσε πανικός. Στην προσπάθειά τους να τον απαξιώσουν, το δημοσίευσαν, αφού όμως πρώτα το λογόκριναν αγρίως. Το κουρέλιασαν. Αφαίρεσαν τις αναφορές για αντίσταση:
-στην κρατική εκπαίδευση
-στον φόρο
-σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες ατέλειωτες τις παρελάσεις
-στον πρόεδρο του εφετείου
-στις υπηρεσίες αλλοδαπών και διαβατηρίων
-στις φοβερές σημαίες των κρατών
-στη διπλωματία
-στα εργοστάσια πολεμικών υλών
-στα θούρια.

Η οργισμένη απάντηση του ποιητή ήταν ένα συγκλονιστικό ποίημα:

Υστερόγραφο

Η διαθήκη μου πριν διαβαστεί
– καθώς διαβάστηκε –
ήταν ένα ζεστό άλογο ακέραιο.
Πριν διαβαστεί
όχι οι κληρονόμοι που περίμεναν
αλλά σφετεριστές καταπατήσαν τα χωράφια.

Η διαθήκη μου για σένα και για σε
χρόνια καταχωνιάστηκε στα χρονοντούλαπα
από γραφιάδες πονηρούς συμβολαιογράφους.
Αλλάξανε φράσεις σημαντικές
ώρες σκυμμένοι πάνω της με τρόμο
εξαφανίσανε τα μέρη με τους ποταμούς
τη νέα βουή στα δάση
τον άνεμο τον σκότωσαν –
τώρα καταλαβαίνω πια τι έχασα
ποιος είναι αυτός που πνίγει.

Και συ λοιπόν
στέκεσαι έτσι βουβός με τόσες παραιτήσεις
από φωνή
από τροφή
από άλογο
από σπίτι
στέκεις απαίσια βουβός σαν πεθαμένος:

Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν.

Μιχάλης Κατσαρός (Κατά Σαδδουκαίων)

Ο Μιχάλης Κατσαρός έφυγε στις 21 Νοεμβρίου 2001.Σε μία από τις τελευταίες συνομιλίες που είχε με τον πιστό του φίλο Δημήτρη Κατσιμάνη είπε για τους αριστερούς του κατεστημένου και του Κολωνακίου: «Είναι όλοι Γραμματείς και Φαρισαίοι, ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ».

Υ.Γ.1: Τα στοιχεία για τις σημειώσεις τα έχω πάρει από το τεύχος του Νοεμβρίου της εξαιρετικής λογοτεχνικής εφημερίδας «ΝΟΥΜΑΣ». Το άρθρο είχε τίτλο «ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ -ΕΝΑΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΟΛΩΝ» του Δημήτρη Κατσιμάνη.

Υ.Γ.2: Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΟΥ και το ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ είναι δύο ποιήματα που με εκφράζουν απόλυτα. Τα έχω μελοποιήσει και τα τραγουδώ σε κάθε συναυλία.

Θανάσης Γκαϊφύλλιας

Απο ττη σελίδα του τραγουδοποιού Μουσικά Προάστια