Σκέψεις για τον Καβάφη

Ο «μοναδικός, ανόμοιαστος κι ανεπανάληπτος» Καβάφης όπως τον αποκαλούσε ο Βαρναλης αποτελεί ένα πρόσωπο της ελληνικής ποίησης που έχει επηρεάσει πλήθος καλλιτεχνικών δημιουργιών τόσο στην ποίηση και στον δοκιμιακό λόγο, όσο και στον κινηματογράφο και το θέατρο στην Ελλάδα και διεθνώς. Παρόλα αυτά, παραμένει ένας μεγάλος άγνωστος για τους περισσότερους από εμάς που αρκούμαστε στα όσα μας δίδαξαν στο σχολείο σχετικά με τον ποιητή – αν μας δίδαξαν. Εδώ χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν είναι απλά ένας ερωτικός ποιητής ή ένας φιλόσοφος που από καθ’ έδρας δίνει συμβουλές και οδηγίες στους αναγνώστες του για ένα αισθητικό τρόπο ζωής, ούτε απλά μετασχηματίζει την εμπειρία του σε πανανθρώπινο ιδανικό. Είναι ένας ποιητής με σαφή πολιτική και υπαρξιακή τοποθέτηση. Δεν λειτουργεί μηχανιστικά, δεν υποκύπτει σε ένα προπαγανδιστικό ρόλο. Αλλά αυτή του η θέση πρέπει πρώτα να διαβαστεί μέσα από το κοινωνικό περιβάλλον της εποχής του και ύστερα σε σύγκριση με τη δική μας πραγματικότητα.

Κάτω από αυτό το πρίσμα μπορούμε να πούμε ότι ο Καβάφης και η ποίηση του εύκολα μπορούν να αξιοποιηθούν από διάφορους καλλιτέχνες για να συνομιλήσουν με τους σύγχρονους ανθρώπους και για τα κοινωνικά/πολιτικά/αισθητικά ζητήματα που μας αφορούν αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνεται με προσοχή. Και όταν λέμε να αξιοποιηθούν, αυτό πρέπει να γίνεται με φειδώ. Η ποίηση του Καβάφη δεν ταιριάζει σε όλα, τουλάχιστον όπως εμείς τα φανταζόμαστε. Η ποίηση του Καβάφη δεν μπορεί να εξηγήσει ή έστω να περιγράψει την εθνική ιστορία της Ελλάδας ή τους αγώνες και τα πάθη του λαού μας. Με λίγα λόγια, οι αφορμές που δίνει ο ποιητής και το έργο του πρέπει να αξιοποιούνται με μεγάλη μαεστρία κι όχι με επιπολαιότητα.

Ειρηναίος Μαράκης, (27/3/2015 – 27/3/2024)

Δημοσιεύθηκε από

Λογοτεχνία και Σκέψη

Λογοτεχνία & Σκέψη: βιβλία, κινηματογράφος, θέατρο, κόμικς, πολιτική και πολιτιστική αρθρογραφία.

One thought on “Σκέψεις για τον Καβάφη”

Σχολιάστε